Evliya Çelebi’nin gözünden 1650’ler Finike’si
Evliya Çelebi’nin Divitinden Finike Kalesi
Bir zamanlar Akdeniz’in kalbi, bugün rezidansın gölgesinde kayboldu
Evliya Çelebi’nin Gözlemleri
Çelebi, Finike Kalesi’ni şöyle tasvir ediyor:
• Küçük ama sağlam bir yapıdır.
• İçinde cami, asker evleri, buğday ambarları ve alçak demir kapı bulunur.
• Deniz kıyısında mendirek kulesi yükselir, toplarla korunur, ayrı komutanı ve askerleri vardır.
• Kale, 70 askerin görev yaptığı, gümrük gelirleriyle maaşların ödendiği bir Osmanlı karakoludur.
• Çevresinde 300 ev, çarşı, cami, han, hamam ve dükkânlar yer alır.
• Şehrin üç tarafı limon, turunç ve bağlarla çevrilidir.
Çelebi ayrıca, Finike limanına çok sayıda geminin uğradığını ve buradan Mısır İskelesi’ne giden gemilerden yüksek gümrük gelirleri elde edildiğini özellikle vurgular. “Burası tehlikeli bir derbenttir” ifadesiyle Finike’nin stratejik önemini ortaya koyar.
Bugünkü Durum
Bir zamanlar Akdeniz’in kalbi olan Finike Kalesi, bugün ise rezidansların gölgesinde kaybolmuş durumda. Evliya Çelebi’nin canlı satırlarla anlattığı ihtişamdan geriye yalnızca birkaç taş duvar kaldı.
En acı gerçek ise şu: Kale, artık sadece yüzyılların yıpratıcı etkisiyle değil, önüne yapılan modern binalarla da görünmez hale gelmiş durumda. Finike’nin en eski tanığı, adeta beton duvarların arkasına saklanmış bir “sessiz tarih”e dönüştü.


